Sözlük

Ascend, ascension (İng.); ascendo, ascensus (Latin.): yükselmek, yukarı çıkmak, tırmanmak. Türkçe "yükselme" kökü "yük"tür. Moğolca "ügsü". Başka bir Türkçe kök "ağ"dır; ağmak, yükselmek, göğe yükselmek. Bu kökler Latince, İngilizce "augmentum-augment"e de uyuyor. Ağmak, akmak: yükselmek. Türkçe "agru": yüksek. Türkçe yükselmek, yüksek kökü: "ak"-"ağ"> high. "Asansör" de aynı kökten geliyor. Türkçede yukarı çıkmakla ilgili benzer sözcükler var: Aşmak, ağmak, asmak-asılmak... Dış kaynaklar "ascend"i başka birçok sözcükte olduğu gibi ön ekinden ayırarak "a-scend" biçiminde çözümlüyor. "A": yön belirteci, "scend" Latince "scan", yükselmek, tırmanmak. Böylece sözcük Türkçeyle örtüşen köklerden yine kurtarılıyor. Ön ekli Latince ve İngilizcenin, ön eksiz Türkçeyle çok benzer sözcüklerine bir örnek daha... Sözcükler oluşurken veya dilden dile geçişirken ya Türkçe kökleri alıp ön ek eklemişler ya da bunlar ekler ve kökleriyle Türkçe sözcüklerde baştan bütünmüşler. As: yükselmek (se lever, s"lever) (Fr.); asmak: suspendere; ağmak, ağası, yir: ascension (H. R. Tankut) / As, aş: bir şeyin üstüne çıkmak, üstünden geçmek (Radloff) "As-aş" (kök sözcük) olarak birçok Avrasya Türk lehçesinde geçmekte. Yükselmek, üstünden geçmek, aşmak anlamında. Aşıt: dağ geçidi, eşik: kapı eşiği, kapıda aşılan seki (ya da kapı önünde eşilen yer?) (Sumerian 'gişik' ? O.N. Tuna). "Ostium" Latin): kapı. Keza Türkçe "seki": basamak, yükseklik, yükselti. "Seki" sahne anlamındaki İngilizce "scene" ile de ilişkili. Askand, sas, skand (Sanskrit.), İngilizce "ascend", Türkçe "aşmak". Asman (Sanskrit.), asuman (Fars. - Türk.): gök. Türkçe "asılı olan"... / Asman, aspan (Çağatay, Kazak, Kırgız): gök (Rasanen) / Asirtu (Akkad): üst